Военная колесная техника

Военным без автомобиля нельзя обойтись даже в мирное время. А во время войны и подавно. Необходимо перебросить армейские подразделения, эвакуировать раненых, подвезти боеприпасы и горючее, отбуксировать пушки. Работы много, ездить приходится не по шоссе, а но непролазной грязи и проселкам, по глубокому снегу и вязкому песку. Все или почти все армейские автомобили должны обладать высокой проходимостью, в крайнем случае, хотя бы повышенной. Для этого все колеса должны быть ведущими. Чтобы машина не буксовала в грязи, песке или снегу, ее оборудуют специальными устройствами - механизмом блокировки дифференциала.

«Сису» с четырьмя ведущими колесами. При моторе мощностью 204 л. с. он движется со скоростью 100 км/ч. и «ползет» со скоростью 1 км/ч

Чем тяжелей автомобиль, тем больше его колеса давят на почву. Он может продавить ее и «сесть на брюхо». Неудивительно, что тяжелые машины делают трехосными - на каждой оси по два колеса. Но даже с четырьмя осями можно так застрять, что своим ходом даже автомобиль высокой проходимости не выберется. В этом случае на армейских машинах устанавливают лебедку. Она работает от мотора автомобиля, и если зацепить ее крюк за мощное дерево, то она вытащит машину.

Американский армейский внедорожник «Хаммер» - настоящий вездеход

Для машины повышенной проходимости очень важно, чтобы все колеса всегда приспосабливались к неровностям почвы.

Трехосный «Урал-4320» идет по бездорожью как ни в чем не бывало. У этого автомобиля все шесть колес - ведущие. Иногда говорят, что у «Урала-4320» колесная формула 6x6, то есть из шести колес шесть являются ведущими.

Бронированные автомобили появились на свет в начале XX в. Тогда это были обычные грузовики с бронированным кузовом. На крыше каждого размещалась бронированная вращающаяся башенка с пулеметом или легкой пушкой. Броневики постоянно совершенствуются. Высокопрочная сталь, сверхпрочный алюминиевый сплав являются основой брони. Для того, чтобы машина могла двигаться по глубокому снегу или песку, существует система регулирования давления воздуха в шинах. Едешь по шоссе - в шинах наибольшее давление, и они выглядя г как толстые жесткие «баранки». Впереди - глубокий песок. Водитель снижает давление в шинах до предела, шины превращаются в широкие «лапти». Они не дают машине провалиться, завязнуть.

Существуют специальные армейские автомобили-ракетовозы. На этом снимке: машина БАЗ-135 колесной формулы 8х8. Есть также машины, несущие на себе зенитные комплексы, установки залпового огня (их называют еще «Катюши»), тягачи для перевозки танков и многие другие автомобили особого назначения

Но есть и гражданские броневики. Банковские бронированные машины должны надежно защищать ценный груз от похитителей Они служат для перевозки денег.

ГАЗ-3937 по прозвищу «Водник» имеет несколько модификаций. Основное назначение «Водника» бронетранспортера (БТР) - перевозка солдат. Такая же машина с вращающейся пулеметной башенкой используется не только для транспортировки, но и для участия в военных действиях. Этот бронеавтомобиль начали разрабатывать в конце 80-х годов еще в СССР. Производился в 2005-2006 годах. Российских военных он не удовлетворил. В итоге, производство свернули. Было построено чуть более сотни машин: 48 продано ВС Уругвая, остальные находятся в эксплуатации МВД РФ.

У «Водника» четыре колеса из четырех ведущие, а у «Пираньи» восемь из восьми. Про такие машины говорят, что у них колесная формула 4х4 или 8х8.

Бывают БТР более тяжелые, чем «Водник». Машина «Пиранья» - весит почти 13 тонн и вмещает 9 солдат. У нее восемь колес, пулемет на крыше и две установки для пуска ракет. Бронированных автомобилей для военной службы – множество.

MOWAG Piranha разработан в начале 1970-х годов, производится в разных модификациях с разным начзначением. Состоит на вооружении у пары десятков стран. Количество выпущеных машин более 10 тысяч (не точно).

«Пираньи» из Швейцарии

Швейцария - нейтральная страна. Она не участвует в войнах, но тем не менее выпускает БТР под названием «Пиранья» (есть такая маленькая хищная рыбка). Делает их фирма –«МОВАГ» по заказам Саудовской Аравии. Одновременно «МОВАГ» продает право на производство (то есть лицензию) своих БТР другим странам, поэтому «пираньи» делают в Англии (фирма «Детройт»). Такая практика распространена во всем мире. Некоторые легковые модели «Дэу» выпускаются в Южной Корее по лицензии немецкой фирмы «Опель». Отечественный автомобиль «Жигули» ВАЗ- 2101 вырос из итальянского «ФИАТ-124», на выпуск которого наша страна купила лицензию у фирмы ФИАТ.

***

Әскер мен көлік

Әскери қызметкерлер бейбіт уақытта да көліксіз жүре алмайды. Соғыс кезінде одан да көп. Әскер бөлімдерін көшіру, жаралыларды эвакуациялау, оқ-дәрілер мен жанар-жағармайларды тасымалдау, мылтықтарды сүйрету қажет. Жұмыс көп, тас жолмен емес, өтпейтін лай мен ауыл жолдарында, қалың қар мен жабысқақ құм арқылы жүру керек. Әскери көліктердің барлығы немесе барлығы дерлік елден өту қабілеті жоғары болуы керек немесе төтенше жағдайларда, кем дегенде, елден өту қабілеті жоғары болуы керек. Ол үшін барлық дөңгелектер қозғалуы керек. Автокөліктің балшықта, құмда немесе қарда сырғып кетуіне жол бермеу үшін ол арнайы құрылғылармен жабдықталған - дифференциалды құлыптау механизмі.

Көлік неғұрлым ауыр болса, соғұрлым оның дөңгелектері жерге қысым жасайды. Ол оны итеріп, «ішіне отыра алады». Ауыр көліктердің үш осьпен жасалуы таңқаларлық емес - әр осьте екі доңғалақ бар. Бірақ төрт ось болса да, сіз кептеліп қалатыныңыз сонша, тіпті жер бетіндегі көлік те өз күшімен шыға алмайды. Бұл жағдайда лебедка армиялық көліктерге орнатылады. Ол көлік қозғалтқышымен жұмыс істейді, егер сіз оның ілгегін күшті ағашқа ілсеңіз, ол машинаны тартып алады.

Төрт жетек дөңгелегі бар «Сису». 204 ат күші қозғалтқышымен. бірге. ол 100 км/сағ жылдамдықпен қозғалады. және 1 км/сағ жылдамдықпен «жорғалады».

Бүкіл жер бетіндегі көлік үшін барлық дөңгелектердің әрқашан біркелкі емес жер жағдайларына бейімделуі өте маңызды.

Американдық армияның Hummer жол талғамайтын көлігі - нағыз жер бетіндегі көлік

Үш осьті Ural-4320 ешнәрсе болмағандай жолдан шығып кетеді. Бұл көлікте барлық алты доңғалақ басқарылады. Кейде олар Урал-4320-де 6х6 доңғалақ орналасуы бар, яғни алты доңғалақтың алтауы жүреді дейді.

Бронды машиналар 20 ғасырдың басында дүниеге келді. Ол кезде бұл брондалған шанағы бар қарапайым жүк көліктері болатын. Олардың әрқайсысының төбесінде пулемет немесе жеңіл зеңбірек бар брондалған айналмалы мұнара болды. Бронды машиналар үнемі жетілдірілуде. Құрыштың негізі жоғары берік болат пен ультра берік алюминий қорытпасы болып табылады. Көліктің терең қарда немесе құмда жүруі үшін шиналардағы ауа қысымын реттейтін жүйе бар. Сіз тас жолда жүресіз - шиналар ең жоғары қысымға ие және олар қалың, қатты «рульдік дөңгелектерге» ұқсайды. Алда терең құм бар. Жүргізуші шинаның қысымын шекке дейін төмендетеді, шиналар кең «бас аяқ киімге» айналады. Олар көліктің істен шығуына немесе кептеліп қалуына жол бермейді.

Арнайы армияның зымыран тасығыш машиналары бар. Мына суретте: 8х8 дөңгелегі бар БАЗ-135 автокөлігі. Сондай-ақ зениттік жүйелерді тасымалдайтын көліктер, бірнеше зымыран тасығыштар (оларды «Катюша» деп те атайды), танктерді тасымалдауға арналған тракторлар және басқа да көптеген арнайы машиналар бар.

Бірақ азаматтық броньды машиналар да бар. Банктік броньды көліктер бағалы жүктерді ұрылардан сенімді түрде қорғауы керек, олар ақшаны тасымалдау үшін қолданылады.

«Водниктен» де ауыр бронетранспортерлер бар. Piranha көлігінің салмағы шамамен 13 тонна және 9 сарбазды сыйдыра алады. Оның сегіз дөңгелегі, төбесінде пулемет және екі зымыран қондырғысы бар. Әскери қызметке арналған көптеген броньды машиналар бар

Швейцариядан келген «Пираньялар»

Швейцария бейтарап ел. Ол соғыстарға қатыспайды, бірақ соған қарамастан «Пиранха» (осындай кішкентай жыртқыш балық бар) деп аталатын бронетранспортер шығарады. Оларды Сауд Арабиясының тапсырысы бойынша MOVAG компаниясы жасайды. Сонымен қатар, MOVAG өзінің бронетранспортерлерін өндіру құқығын (яғни лицензияны) басқа елдерге сатады, сондықтан «пиранхалар» Англияда (Детройт) жасалады. Бұл тәжірибе бүкіл әлемде кең таралған. Кейбір Daewoo жолаушылар үлгілері неміс Opel компаниясының лицензиясы бойынша Оңтүстік Кореяда шығарылады. Отандық «Жигули» ВАЗ-2101 автокөлігі итальяндық «FIAT-124» маркасынан шықты, оны өндіруге еліміз FIAT-тан лицензия сатып алды.

«Водник» лақап аты бар ГАЗ-3937 бірнеше модификациясы бар. «Водник» бронетранспортерінің (БТР) негізгі мақсаты – сарбаздарды тасымалдау. Айналмалы пулемет мұнарасы бар дәл сол көлік тек тасымалдау үшін ғана емес, сонымен бірге соғыс қимылдарына қатысу үшін де қолданылады.

Водниктің төрт доңғалақтарының төртеуі бар, ал Пиранада сегіздің сегізі бар. Мұндай көліктер туралы олар 4x4 немесе 8x8 доңғалақтарының орналасуын айтады.

***